Dobry Blog Medycyna – Lekarze: Pomoc|Leczenie chorób

Przedstawiona powyżej analiza procesu konkretyzacji potrzeby seksualnej ukazuje, w jaki> sposób kształtuje się jej podstawowy kierunek z uwzględnieniem formuły uzyskiwania satysfakcji seksualnej (autoseksuałizm, heteroseksualizm, homoseksualizm, biseksualizm). W procesie konkretyzacji następuje jednak także kształtowanie szczegółowych, indywidualnych upodobań związanych ze sposobem uzyski wania satysfakcji. Inaczej mówiąc, dokładniejsza analiza tego procesu pozwala na zrozumienie, dlaczego każdy człowiek poszukuję nieco innych warunków sytuacyjnych, w których zaspokajałby najchętniej swoją potrzebę seksualną. Rzecz dotyczy zarówno upodobań klasyfikowanych jako „normalne”, jak i tych, które zaliczane są do dewiacji. W świadomości społecznej fakt indywidualnych upodobań bywa zwykle nieco trywializowany i odnoszony raczej do rozmaitych wyrazistych cech psychofizycznych partnera (np. koloru włosów, konstytucji fizycznej, wyższego lub niższego poziomu inteligencji itp.). Niekiedy wspomina się także o ulubionych pozycjach przy stosunku oraz takiej relacji między partnerami jak dominacja – uległość. Wszystkie te upodobania, a także cały szereg innych, bardziej subtelnych i nieraz trudnych do zwerbalizowania, powstają również w procesie konkretyzacji potrzeby seksualnej zgodnie z prawami uczenia się. Kobieta, u której pierwsze przeżycia seksualne skojarzone zostały z określoną sytuacją towarzyszącą (np. rodzajem muzyki, pomieszczeniem, stylem zachowania partnera itp.), może wykazywać skłonność do poszukiwania również w dalszych latach podobnych sytuacji, na zasadzie nieuświadomionego dążenia do odwzorowania tego wszystkiego, co utrwaliło w pamięci jako zespół bodźców towarzyszących lub nawet wywołujących podniecenie seksualne. Istnieją także pewne podstawy do twierdzenia (por. Malewska, 1967), że aktywność seksualna kobiet, wyrażona zapotrzebowaniem na stosunki płciowe o określonej częstotliwości, wynika nie tyle z biologicznych elementów potrzeby seksualnej, co z pierwszych doświadczeń, które ustaliły określony rytm zachowań seksualnych, uważany subiektywnie za normalny i dopasowany do zapotrzebowania w tym względzie. Te bardziej ukryte formy konkretyzacji potrzeby seksualnej przejawiają się zapewne w różnym stopniu u poszczególnych osób. Wiemy, że łatwość tworzenia stereotypów, nawyków oraz ich trwałość i odporność na zmienioną sytuację są cechami, które u poszczególnych ludzi występują w rozmaitym nasileniu. Z praktyki klinicznej wiadomo, że pacjenci z nerwicowymi zaburzeniami zachowania seksualnego wykazują rozmaity stopień podatności na oddziaływania psychoterapeutyczne. Najtrudniej jednak o uzyskanie trwałego efektu terapeutycznego w tych przypadkach, gdy nieprawidłowe funkcjonowanie seksualne pojawiło się na samym początku aktywności erotycznej. Konkretyzacja jest bowiem mechanizmem psychologicznym działającym „ślepo” i w niekorzystnych warunkach może stanowić o utrwaleniu się wadliwego stylu uzyskiwania satysfakcji seksualnej. Klasycznym przykładem mogą być tutaj zboczenia seksualne (lub tendencje dewiacyjne) ukształtowane w wyniku niekorzystnych oddziaływań psychospołecznych. Wśród klinicystów przeważa także pogląd, że konkretyzacja związana z pierwszy mi doświadczeniami seksualnymi zaznacza się w bardziej wyrazisty sposób u kobiet niż u mężczyzn. Niektórzy skłonni są nawet twierdzić, że kobieta zostaje w swoisty sposób „zaprogramowana” przez pierwszego znaczącego w jej życiu partnera, a później tylko powtarza swoje zachowania i reakcje według ustalonego już schematu. Mężczyzn charakteryzuje natomiast większa plastyczność funkcjonowania seksualnego, większa łatwość w zmianie upodobań co do partnerki i pozostałych elementów sytuacji. Dyskusje na ten temat prowadzą nieraz do zawiłych rozważań o mono- lub poligamiczności potrzeby seksualnej. Dotychczas jednak nie przeprowadzono dostatecznie wnikliwych badań, które dostarczyłyby pełnowartościowych argumentów naukowych co do ewentualnych różnic (i ich istotności statystycznej) w przebiegu konkretyzacji potrzeby seksualnej u kobiet i mężczyzn.